Բնագրից հատվածաբար կատարված թարգմանության և ծանոթագրությունների միջոցով Ն. Հ. Գասպարյանը հայ ընթերցողին է ներկայացնում «Ճամփորդությունն ու քաղաքականությունը Հայաստանում» ուղեգրությունը՝ հեղինակությամբ անգլիացի ազնվականներ, պառլամենտի անդամ լորդ Նոել Բաքսթոնի և Բալկանյան ֆոնդերի տնօրեն պատվելի Հարոլդ Բաքսթոնի, որոնք, Հայոց ցեղասպանության նախօրեին բրիտանական կառավարության հանձնարարությամբ, ճամփորդելով Արևմտյան և Արևելյան Հայաստանում նաև Պարսկաստանում, ուսումնասիրել են Հայաստանում և ընդհանրապես հայերի շրջանում տիրող իրավիճակը, հայի մտածելակերպն ու արժեհամակարգը և փորձել են պարզաբանել, թե արդյոք հայը «կարող է քաղաքակիրթ» դառնալ և ծառայել Բրիտանիայի շահին:

Նախատեսված է լեզվաբանների, մշակութաբանների, միջազգայնագետների, պատմաբանների, ինչպես նաև ընթերցող լայն շրջանակի համար: