Կոլեկտիվ մենագրությունում ներկայացվում են ՀԽՍՀ սահմաններից դուրս, Հյուսիսային Կովկասում բնակվող հայկական համայնքների և հայաբնակ կենտրոնների հայության պատմաժողովրդագրական գործընթացները: 20-րդ դարում՝ նախախորհրդային, խորհրդային և հետխորհրդային անկախության տարիներին, սկզբնաղբյուրների և գրականության քննական ուսումնասիրության արդյունքում լուսաբանվում են Հյուսիսային Կովկասի, մասնավորապես Կրասնոդարի և Ստավրոպոլի երկրամասերում հայկական համայնքների պատմության բազմաթիվ հիմնախնդիրներ՝ հասարակական-քաղաքական, հոգևոր, կրթամշակութային կյանքը, հայության թվաքանակը, տեղաբաշխման շրջանները, մայրենի լեզվի իմացության աստիճանն ու գրագիտությունը: Մենագրությունը նախատեսված է պատմաժողովրդագրության հարցերով զբաղվող մասնագետների, պատմաբանների, ինչպես նաև ընթերցող լայն հանրության համար: